HACCP مخفف عبارت Hazard Analysis a Critical Control Points و یک سیستم مدیریت ایمنی غذایی است که برای شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات احتمالی در فرآیند تولید، فرآوری و توزیع غذا استفاده می شود.
گواهی HACCP یک گواهی است که توسط سازمان های مستقلی مانند سازمان های مدیریت کیفیت صادر می شود و نشان می دهد که سیستم مدیریت ایمنی غذایی با استفاده از روش HACCP در یک شرکت یا سازمان اجرا شده است. این گواهی نشان می دهد که شرکت یا سازمان مورد بررسی، متعهد به حفظ ایمنی، بهداری و کیفیت غذاست و از روش های موثر برای کنترل خطرات احتمالی در فرآیند تولید، فرآوری و توزیع غذا استفاده می کند.
در ادامه مقاله در مورد HACCP بیشتر صحبت می کنیم، لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه شوید.
HACCP توسط چه سازمان هایی و برای چه شرکت هایی صادر می شود؟
گواهی HACCP معمولاً توسط سازمان‌های معتبری مانند سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO)، سازمان تجارت جهانی (WTO) و سازمان بین‌المللی بهداشت (WHO) صادر می‌شود. این گواهی برای شرکت‌هایی که در صنایع غذایی فعالیت می‌کنند، بسیار مهم است و به مشتریان، نهادهای نظارتی، شریکان تجاری و دیگر سازمان‌ها نشان می‌دهد که شرکت مربوطه در فرآیندهای تولید و عرضه محصولات غذایی خود، با اصول ایمنی و بهداشتی کار می‌کند. گواهی HACCP به شرکت‌ها کمک می‌کند تا اعتماد مشتریان و بازار را جلب کنند و بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود را تضمین کنند.
مراحل اجرایی استاندارد HACCP در صنایع غذایی چیست؟
استاندارد HACCP به منظور بهبود کیفیت و ایمنی محصولات غذایی و کاهش خطرات بهداشتی در صنایع غذایی توسعه داده شده است. این استاندارد شامل 7 مرحله اصلی است که در ادامه توضیح داده شده است:
- تشخیص خطر: در این مرحله، خطرات پتانسیلی که ممکن است برای محصول وجود داشته باشد، شناسایی و طبقه‌بندی می‌شوند.
- تعیین نقاط کنترل بحرانی (CCP): نقاطی در فرآیند تولید محصول شناسایی می‌شوند که می‌توانند به عنوان نقاط کنترل بحرانی محسوب شوند و برای کاهش خطر بهداشتی باید کنترل شوند.
- تعیین مرزهای بحرانی: در این مرحله، مرزهایی برای هر نقطه کنترل بحرانی تعیین می‌شود تا در صورت تجاوز از آن‌ها، اقدامات مناسب گرفته شود. در واقع پارامتر بیولوژیکی، شیمیایی یا فیزیکی در آن کنترل می‌شود.
- تعیین سیستم نظارت: در این مرحله، سیستم نظارت برای هر نقطه کنترل بحرانی تعیین می‌شود تا بتوان به‌صورت مداوم به کنترل و مانیتورینگ آن‌ها پرداخت. در این رویه نظارت باید نحوه اندازه گیری، زمان اندازه گیری، مسئولیت اندازه گیری و میزان اندازه گیری در طول تولید را، اندازه گیری کرد.
- تعیین اقدامات اصلاحی: در این مرحله، اقدامات اصلاحی برای مواردی که از مرزهای بحرانی تجاوز کرده‌اند، تعیین می‌شود.
- تعیین روش‌های تایید: در این مرحله، ممکن است فعالیت هایی مانند حسابرسی CCP، بررسی سوابق، بررسی محموله قبلی، کالیبراسیون ابزار و آزمایش محصول را به عنوان بخشی از فعالیتهای تأیید، شناسایی کند و روش‌هایی برای تأیید کنترل‌های ایمنی محصول و مانیتورینگ صحت سیستم HACCP تعیین می‌شود.
- ایجاد دفترچه راهنما: در این مرحله، یک دفترچه راهنما برای پرسنل تهیه می‌شود که شامل اطلاعاتی از جمله خطرات احتمالی، نقاط کنترل بحرانی، مرزهای بحرانی، سیستم نظارت، اقدامات اصلاحی و روش‌های تأیید است.
با اجرای این مراحل، صنایع غذایی می‌توانند بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود را تضمین کنند و خطرهای بهداشتی را کاهش دهند. همچنین، این استاندارد می‌تواند به کاهش هزینه‌های مربوط به بازخورد منفی از مشتریان و از دست دادن بازار کمک کند و در نهایت بهبود سطح رضایتمندی مشتریان را به همراه داشته باشد.
کنترل خطرات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی با HACCP
HACCP چه مزایایی برای مشتریان دارد؟
دریافت گواهی ایزو HACCP برای شرکت‌های تولیدی و توزیع کننده مواد غذایی، مزایای زیادی دارد که به مشتریان نهایی نیز ارزش افزوده قابل توجهی را ایجاد می‌کند. مزایایی که برای مشتریان نهایی دارد عبارتند از:
1- مواد غذایی ایمن و با کیفیت:
به این معنی است که مواد غذایی تولیدی یا توزیع شده توسط این شرکت‌ها، ایمن و با کیفیت هستند و برای مشتریان نهایی خطری بهداشتی و ایمنی ندارند. این به مشتریان نهایی اعتماد بیشتری به محصولات این شرکت‌ها و سایر محصولاتی که از این شرکت‌ها توزیع می‌شوند، می‌بخشد.
2- تضمین مطابقت با استانداردهای بین‌المللی:
دریافت این گواهی اطمینان می‌دهد که شرکت تولیدی یا توزیع کننده مواد غذایی، به استانداردهای بین‌المللی در زمینه کنترل خطرات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی پایبند است و سیستم HACCP را به درستی پیاده‌سازی کرده است. این به معنی این است که شرکت‌هایی که این گواهی را دریافت کرده‌اند، مطابق با استانداردهای بین‌المللی عمل می‌کنند و بهترین روش‌های ممکن را برای کنترل خطرات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی اعمال می‌کنند.
3- بهره‌وری بیشتر در مصرف مواد غذایی:
به معنی این است که مواد غذایی تولیدی یا توزیع شده توسط این شرکت‌ها، به صورت بهینه و با بهره‌وری بیشتری مصرف می‌شوند و به مشتریان نهایی کمک می‌کند تا برای مصرف مواد غذایی بهتر و با کیفیت‌تر، هزینه کمتری پرداخت کنند.
4- پایبندی به استانداردهای کیفیت و ایمنی:
این گواهی باعث می‌شود که مشتریان نهایی به شرکت‌هایی که این گواهی را دریافت کرده‌اند، بیشتر اعتماد کنند و این شرکت‌ها را انتخاب کنند. در نتیجه، شرکت‌هایی که این گواهی را دریافت کرده‌اند، می‌توانند با پایبندی به استانداردهای کیفیت و ایمنی، رضایت و اعتماد مشتریان خود را جلب کنند و در بازار رقابتی، قوی تر باشند.
چرا اخذ ایزو HACCP اهمیت دارد؟
این استاندارد، سیستمی را برای شناسایی و کنترل خطرات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی در تمام فرآیندهای تولید، پخت و پز، بسته‌بندی، حمل و نقل و توزیع محصولات غذایی فراهم می‌کند.
اخذ این گواهی اهمیت زیادی دارد زیرا این گواهی نشان می‌دهد که سازمان یا شرکت مربوطه، به استانداردهای بین‌المللی در زمینه کنترل خطرات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی پایبند است و سازمان یا شرکت مربوطه، توانایی ارائه مواد غذایی ایمن و با کیفیت را داراست و به مشتریان خود اعتماد و اطمینان می‌بخشد. همچنین، دریافت گواهی ایزو HACCP به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود را تضمین کنند و اعتماد مشتریان و بازار را جلب کنند.
جذب اعتماد مشتری و بازار با حفظ کیفیت و ایمنی مواد غذایی
مزایای دریافت گواهی ایزو HACCP برای شرکت ها
از آنجایی که اخذ این گواهی برای مشتریان مزایای خاصی دارد، برای شرکت ها و سازمان هایی که این گواهی را دریافت کرده اند نیز مزایایی دارد. از جمله این مزایا:
– بهبود فرآیندهای تولید و عرضه محصولات خود در زمینه بهداشت و ایمنی مواد غذایی.
– کاهش خطرات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی در فرآیندهای تولید و عرضه محصولات خود
– رعایت استانداردهای بین‌المللی در زمینه کنترل خطرات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی
– افزایش اعتماد مشتریان و بازار به شرکت مربوطه
– افزایش توانایی رقابتی شرکت مربوطه در بازار
– بهبود سطح کیفیت و ایمنی محصولات و خدمات ارائه شده به مشتریان
– بهبود عملکرد و کارایی فرآیندهای تولید و عرضه محصولات. و…
خطرات عمده مواد غذایی چیست؟
مواد غذایی ممکن است به علت خطرات مختلفی مانند عفونت‌های باکتریایی، خطرات ویروسی، عفونت های قارچی، خطرات پارازیتی، آلودگی شیمیایی، خطرات مرتبط با نگهداری نادرست مواد غذایی، خطرات مرتبط با اضافه کردن مواد نامناسب به مواد غذایی و… برای سلامتی انسان‌ها خطرناک باشند.
به منظور پیشگیری از این خطرات، توصیه می‌شود که مواد غذایی را به درستی نگهداری کرده، قبل از مصرف آن‌ها را به دقت بررسی کرده، به دنبال رعایت شرایط بهداشتی در تهیه و پخت آن‌ها باشیم و از خرید مواد غذایی از مراکز معتبر و با کیفیت اطمینان حاصل کنیم. همچنین از مصرف مواد غذایی ضایع شده و یا منقضی شده اجتناب کنید و در صورت بروز هرگونه علائم بیماری‌زا، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
کلام پایانی
در صنعت غذایی، داشتن گواهی HACCP معمولاً به عنوان یک نشان دهنده مهم برای مشتریان و نهادهای مربوطه است که نشان می دهد که شرکت یا سازمان مورد بررسی، در تلاش برای حفظ ایمنی و کیفیت غذاست و از روش های موثر برای کنترل خطرات احتمالی در فرآیند تولید، فرآوری و توزیع غذا استفاده می کند.